به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، وحید شریعت در نشست خبری سی‌و‌نهمین همایش سالیانه انجمن علمی روانپزشکان ایران درباره میزان شیوع اختلالات روانی در کشور اظهار کرد: طبق مطالعه سال 1400 که در کشور انجام گرفته است حدود 30 درصد مردم در معرض ابتلا یا مبتلا به نوعی اختلال روانشناختی هستند که این آمار در 20 سال قبل 21 درصد بوده است و بنابراین شیوع اختلالات روانی درصد قابل توجهی در سال‌های گذشته افزایش یافته که البته شیوع بیماری کرونا نیز باعث افزایش اختلالات روانشناختی شده است.
غلامرضا حاجتی؛ دبیر اجرایی همایش سالیانه انجمن علمی روانپزشکان با بیان اینکه اختلالات روانپزشکی می‌توانند از 10 تا 20 سال عمر انسان را کاهش دهند، گفت: طبق مطالعه صورت گرفته 30 درصد ایرانی‌ها به نوعی مشکل روانشناختی دچار یا در معرض ابتلا به آن هستند در حالی که 60 درصد ایرانی‌ها از ابتلای خود به اختلالات روانی بی‌خبرند.
تریاک به عنوان ثروت روزمینی (خدادادی) خراسان و خاورمیانه از دیرباز به عنوان پادزهر و ضد درد در خاورمیانه کاربرد داشته و توسط ابن سینا و رازی توصیه شده است. تریاک به‌دلیل خصوصیات ضد درد آن، مورد توجه پزشکان و جراحان بوده‌است.
تریاک، عصارهٔ خشک‌شده گیاه خشخاش است که از خراشیدن این گیاه، به‌دست می‌آید. حدود ۱۲ درصد از تریاک را مرفین، تشکیل می‌دهد که یک آلکالوئید اپیوئیدی ضد درد است. مرفین از طریق فرایندهای شیمیایی به هروئین و سایر اپیوئیدها برای مصارف درمانی و تولید مواد مخدر تبدیل میشود. در تریاک، آلکالوئیدهای دیگری از جمله کدئین، نارسئین، پاپاورین، نوسکاپین و تبائین نیز وجود دارد. تریاک به شیوهٔ سنتی، با ایجاد خراش بر روی کپسول‌های بذر و در واقع میوه گیاه خشخاش و جمع‌آوری عصاره (لاتکس) و خشک کردن آن تولید میشود.با تبدیل تریاک به مرفین، %۸۸ از وزن تریاک کاسته شده و قاچاق آن، آسان‌تر خواهد شد. با تبدیل مرفین به هروئین، تأثیر آن حدوداً ۲ برابر شده و قیمت نسبی آن نیز افزایش می‌یابد1.
مصرف مداوم مرفین باعث افزایش نیاز بدن و وابستگی فیزیکی به این ماده و به‌وجود آمدن تحمل دارویی و اعتیاد میشود.
گرایش مردم به مصرف مواد مخدر از لحاظ قوانین دولتی به عنوان جرم تلقی میگردد و تجارت این صنف مواد به عنوان جرائم کیفری پیگرد قانونی و حتی مرگ را در پی دارد
براساس ماده ۱ قانون مبارزه با مواد مخدر مجازات‌های زیر جرم محسوب میشود:
- کشت خشخاش به صورت کامل و کشت شاهدانه با هدف تولید مواد مخدر
- وارد کردن و صادر کردن و تولید انواع مواد مخدر
- حمل و نگهداری مواد مخدر
- خرید و فروش و توزیع مواد مخدر
- ساخت و اداره کردن مکان‌هایی برای استفاده و استعمال مواد مخدر
- استفاده از مواد مخدر به هر شکل مگر در مواردی که در قانون مجاز دانسته شده است.
- تولید وسایل و لوازم مرتبط به تولید و مصرف مواد مخدر
- فراری دادن یا پنهان کردن و پناه دادن مجرمان حوزه مواد مخدر که توسط پلیس تحت تعقیب هستند یا اینکه دستگیرشده‌اند.
- پنهان کردن شواهد و دلایل جرم مجرمان
- ماده دوم این قانون بیان می‌کند:
- هرکس مبادرت به کشت خشخاش کند و یا برای تولید مواد مخدر به کشت شاهدانه بپردازد، علاوه بر امحاء کشت در هر بار، بر حسب میزان کشت به شرح زیر مجازات خواهد شد:
- بار اول ، یک تا ده میلیون ریال جریمه نقدی
- بار دوم پنج تا پنجاه میلیون ریال جریمه نقدی و سی تا هفتاد ضربه شلاق
- بار سوم ده تا صد میلیون ریال جریمه نقدی و یک تا هفتاد ضربه شلاق و دوتا پنج سال حبس
- بار چهارم اعدام
بحث جرائم کیفری و اعدام در مواد مخدر بیماریهای سایکوتیک و روانشناختی جامعه و بیکاری را در امر گرایش اجتماعی به مواد مخدر لحاظ نمیکند. جامعه ایران از لحاظ روانشناختی در زمره جوامع پرخاشگر و خشونت طلب طبقه بندی میگردد، اصول قانونگزاری اجتماعی برای جامعه باید با ماهیت اجتماعی جامعه همخوانی داشته باشد. منع الکل ، منع مواد مخدر به معنی منع تداوی شناخته شده برای جامعه ای دجار سایکوز و بیماریهای رایج روانی از جمله افسردگی میباشد.
قوانین فعلی و اجرائی و شریعت با واقعیات جامعه و فشارهای اجتماعی جامعه نه تنها همخوانی ندارند بلکه رویه درمانی، داروهای شناخته شده را از جامعه گرفته و مایل است مذهب را دستمایه تخدیر اجتماعی ملت و توده ها قرار دهد2.
قوانین جزائی و اجرائی باید با واقعیت جامعه همخوانی داشته یا در نهایت پس از دوره آزمون اجتماعی با واقعیت های آماری و اجتماعی به دست آمده توسط قوای اجرائی مورد بررسی قرار گرفته و تغییر کند. خلاصه مطلب این است که تحریم نمیتواند پاسخ به پرسش مواد مخدر و الکل در جوامع ایرانی و خاورمیانه ای باشد. جوامعی که مفهوم غیرت به تعصب ، مفهوم مباحثه به درگیری فیزیکی و مفهوم رانندگی به ضعف اعصاب و خستگی روانی منتهی میشود، نیازمند درمانگر و داروهای طبیعی و خدادادیست.
دکتر امیرعلی رستم داودپور
کانون پزشکی و حقوق ایرانی
پست الکترونیک: davoudpour@canmedlaw.org
One Reply to “بحث تحریم مواد مخدر (نارکوتیک) از لحاظ روان شناختی اجتماعی”